Belastingdienst slaat harder op trom over ingewikkeld fiscaal stelsel

Eind december 2023 publiceerde de Belastingdienst haar derde Stand. Voor het eerst is er intern een projectteam aangesteld voor de realisatie en opvolging ervan. Susanne van den Groenendaal is de projectleider en werkt in opdracht van Lonneke van Sleuwen, directeur van de concerndirectie Innovatie en Strategie.

Professionalisering signalen

Het signalenmanagementproces, een belangrijke bron voor de Stand, is verder geprofessionaliseerd. Voor de tweede Stand was er al een duidelijke indeling in bronnen aangebracht. Signalen komen onder meer binnen via medewerkers van de Belastingtelefoon, via het interne loket ‘Rechtsstatelijkheid en Hardheden’ -waar onbedoelde effecten van wetgeving naar boven komen- en via de Stella-teams die mensen in urgente schuldsituaties helpen. Daarnaast komen de signalen voort uit gesprekken met een dwarsdoorsnede aan collega’s uit de organisatie als gesprekken met externen en uit onderzoeksresultaten.

‘Er is een duidelijk stijgende lijn te zien in het aantal signalen dat we hebben opgelost’

Afgelopen jaar had de dienstverlener vooral veel aandacht voor het proces van terugkoppeling en afhandeling van de signalen. ‘Er is een duidelijk stijgende lijn te zien in het aantal signalen dat we hebben opgelost,’ vertelt Van Sleuwen. 69 van de 98 signalen uit 2021 zijn afgerond. Hetzelfde geldt voor 42 van de 87 signalen uit 2022. Op de website van de Belastingdienst verschijnt elke vier maanden een update hierover.

‘Voor de overige signalen werken we nog aan een oplossing. Dat lukt niet altijd op korte termijn omdat aanpassingen in ICT of wet- en regelgeving nodig zijn.’ Met name voor aanpassingen in wet- en regelgeving is het gesprek nodig tussen beleid, uitvoering en politiek.

Om die reden heeft de Belastingdienst ook voor de opvolging van de Stand meer ruimte en tijd gereserveerd. Van den Groenendaal: ‘Er komen interviews en video’s over de Stand die we zowel intern als extern kunnen gebruiken voor meer bekendheid. En we hebben een gesprek georganiseerd met een aantal andere uitvoeringsorganisaties. Om van elkaar te leren, maar ook om te verkennen hoe we krachten kunnen bundelen om gezamenlijke problematiek aan te kaarten.’

Ideeën voor vereenvoudiging

Waar kán het eenvoudiger? Daar denkt de Belastingdienst zelf ook over na. Van Sleuwen: ‘Dat doen we niet alleen. We hebben een heel goede samenwerking met het directoraat-generaal Fiscale Zaken en zijn samen aan de slag om tot voorstellen voor vereenvoudiging te komen.’

‘Naast een uitvoeringstoets, is er nu ook een ‘Doenvermogenscan’ ontwikkeld’

Haar collega vult aan: ‘Er zijn ook allerlei instrumenten ontwikkeld om bij het maken van nieuwe wet- en regelgeving doenlijkheid en uitvoerbaarheid te waarborgen. Naast een uitvoeringstoets, is er nu ook een ‘Doenvermogenscan’ ontwikkeld. Een vragenlijst die helder moet maken op welke manier fiscale wet- en regelgeving het doenvermogen van burgers en ondernemers belast.’

‘Wat nu vooral belangrijk is’ concludeert Van den Groenendaal, ‘is dat we de inhoud van de Standen echt verder brengen bij de politiek. En dat doen we graag samen met andere publieke dienstverleners.’